Παραπλανώντας τον λαό για το... καλό του!

Γράφει: Κώστας Παπαχρήστου

Όχι ότι δεν το είχαμε ψυλλιαστεί, αλλά άλλο να το υποπτεύεσαι και άλλο να το ακούς να επιβεβαιώνεται από τα πλέον επίσημα χείλη...

Άκουσα στον "Αθήνα 984" ένα απόσπασμα ηχογραφημένης ραδιοφωνικής συνέντευξης λαλίστατου (και όχι πάντοτε σε νηφάλιους τόνους) υπουργού της κυβέρνησης. Ο δημοσιογράφος, με κάθε άλλο παρά αντιπολιτευτική διάθεση, αναφέρθηκε στο αιφνίδιο νέο αυστηρό lockdown που επιβλήθηκε σε ολόκληρη τη  χώρα από τις 3 έως τις 11 (και βλέπουμε) Ιανουαρίου, επισημαίνοντας ότι, με το απροειδοποίητο κλείσιμο, εκ νέου, του λιανεμπορίου, πολλές παραγγελίες έμειναν μετέωρες και πολύς κόσμος έμεινε ακάλυπτος από είδη που του ήταν απαραίτητα. Δεν θα μπορούσε να είχε υπάρξει σχετική προειδοποίηση κάποιες μέρες νωρίτερα, έτσι ώστε οι άνθρωποι να φροντίσουν να κάνουν εγκαίρως τις προμήθειες ή τις άλλες εργασίες τους; Ή μήπως η απόφαση ήταν το ίδιο αιφνιδιαστική, ως προς την αναγκαιότητα της λήψης της, ακόμα και για την ίδια την κυβέρνηση, λόγω έκτακτης εκτίμησης της επιδημιολογικής κατάστασης; "Εσείς, κύριε υπουργέ, το γνωρίζατε;" ρώτησε μάλλον καλοπροαίρετα (αν όχι αφελώς) ο δημοσιογράφος.

Η απάντηση του υπουργού μού φάνηκε μνημείο πολιτικού κυνισμού που εγείρει σοβαρό ζήτημα πολιτικής ηθικής. Ακόμα περισσότερο, λόγω της έπαρσης την οποία πρόδιδε η εκφορά του λόγου! Φυσικά και γνώριζε από μέρες το επικείμενο νέο γενικό lockdown. Η κυβέρνηση, όμως, προτίμησε να "σερβίρει" μια προσχεδιασμένη ατζέντα σαν "έκτακτη απόφαση" που ελήφθη λόγω "απρόβλεπτης επιδημιολογικής εξέλιξης". Γιατί το έκανε αυτό; Διότι, αν έλεγε την αλήθεια στον κόσμο, όλοι θα ξεχύνονταν στους δρόμους για όσο και για ό,τι προλάβαιναν, και η Αθήνα "θα καταστρεφόταν όπως το Λονδίνο"! Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση παραπλάνησε τον λαό "για το καλό του"!

Από πολιτική και φιλοσοφική άποψη τίθεται εδώ ένα πολύ σημαντικό ερώτημα: Είναι ηθικά βάσιμη η επιδίωξη του κοινού καλού από μία εξουσία, με όχημα την μεταχείριση πολιτικού ψεύδους; Το γενικό αυτό ερώτημα δεν είναι ρητορικό (δεν διαθέτω οικουμενικά αποδεκτή απάντηση), μπορεί όμως να οδηγήσει σε μία σειρά από ειδικότερα ερωτήματα με περιπτωσιολογικό χαρακτήρα. Ιδού δύο χαρακτηριστικά από αυτά:

1. Αν αυτή η μέθοδος παραπλάνησης έχει στ' αλήθεια υιοθετηθεί από τους κυβερνώντες "για το καλό του λαού", πώς θα μπορέσει η κυβέρνηση να περάσει πειστικά το μήνυμα του "απολύτως ασφαλούς εμβολίου", με δεδομένη μάλιστα την εμφάνιση, ήδη, σοβαρών παρενεργειών σε μεμονωμένα άτομα; Δεν άκουσαν ποτέ την παραβολή του βοσκού και του λύκου;

2. Το καλοκαίρι του 2015 η τότε κυβέρνηση ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά το κλείσιμο των τραπεζών. Ήταν Παρασκευή βράδυ, και οι εβδομάδες που ακολούθησαν ήταν αληθινός εφιάλτης για όλους μας (πλην κυβερνώντων, φυσικά, οι οποίοι δεν καταδέχθηκαν ποτέ να σταθούν στις ουρές των ATM για το "φιλοδώρημα" της πείνας). Η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι τις τράπεζες τις έκλεισαν "οι κακοί εταίροι και δανειστές" και όχι εκείνη η ίδια, αφού αυτή "αγαπούσε" τον λαό και ήθελε μόνο το "καλό" του! Το κόμμα που κυβερνούσε κατηγορήθηκε από τους αντιπάλους του (δικαίως κατά τον γράφοντα) για εξαπάτηση του λαού και πολιτικό αμοραλισμό. Εξακολουθούν οι τότε κριτές να πιστεύουν το ίδιο σήμερα; Αν το εξετάσει κανείς ψυχρά, το κλείσιμο των τραπεζών ήταν επιβεβλημένο εν όψει επικείμενης, τότε, ολικής χρεοκοπίας της χώρας. Ένα "ηρωικό" ψέμα, εν τούτοις, θα μπορούσε να κάνει την κοινωνία να θεωρήσει το - εκ των πραγμάτων αναγκαίο - μαρτύριό της ως πράξη πατριωτικής θυσίας, αντί ως αποτέλεσμα πολιτικού κυνισμού. Και να συνεργαστεί ευκολότερα...

Αν αποδεχθούμε το πολιτικό δόγμα σύμφωνα με το οποίο είναι επιτρεπτό να λέγονται ψέματα στον λαό για το καλό του, πόσο μακριά μπορούμε να φανταστούμε να εκτείνεται η εφαρμογή του; Για παράδειγμα, θα μπορούσε ή όχι να το χρησιμοποιήσει ένας επίδοξος δικτάτορας για να καταλάβει την εξουσία με καταρχήν δημοκρατικά μέσα, καταργώντας στη συνέχεια το δημοκρατικό πολίτευμα το οποίο θεωρεί καταστροφικό για τη χώρα του; Δεν το διαβάσαμε σε κάποιο παραμύθι με δράκους: η Δημοκρατία της Βαϊμάρης κάπως έτσι καταλύθηκε το 1933!

Και, μια και μιλάμε για δικτατορίες, κάποιοι εκπρόσωποι της εξουσίας καλό θα είναι να μετριάσουν το αλαζονικό και αυταρχικό ύφος τους όταν μιλούν στα μέσα ενημέρωσης. Γιατί, το ύφος αυτό παραπέμπει σε ιστορικές εποχές που δεν θέλουμε να θυμόμαστε. Φαντάζομαι, το ίδιο κι εκείνοι...