Ας κάνουμε «Δραπετσώνα» τη Νέα Φιλαδέλφεια!

Τη δεκαετία του ’60, η τότε Πολιτεία επιχείρησε να «εκσυγχρονίσει» την προσφυγική παραγκούπολη της Δραπετσώνας γκρεμίζοντας τα εργατικά παραπήγματα και χτίζοντας στη θέση τους μοντέρνες εργατικές κατοικίες. Πολλοί κάτοικοι αντιστάθηκαν. Άλλοι μάζεψαν τα λιγοστά υπάρχοντά τους και τράβηξαν το δρόμο της μοίρας τους, σε μιαν άλλης μορφής προσφυγιά...

Τα γεγονότα της Δραπετσώνας ίσως θα είχαν περάσει απαρατήρητα από την «καθωσπρέπει» κοινωνία μας, αν δεν τα είχαν κάνει αθάνατα οι στίχοι ενός κορυφαίου ποιητή (Τάσος Λειβαδίτης) και οι νότες ενός κορυφαίου μουσικοσυνθέτη (Μίκης Θεοδωράκης).

Video

Σήμερα, η λέξη «παράγκα» προκαλεί εντελώς διαφορετικούς συνειρμούς σε συσχετισμό με την ευρύτερη περιοχή του Πειραιώς. Μια παράγκα που όχι μόνο δεν γκρεμίζεται με τίποτα, αλλά ολοένα δυναμώνει και θεριεύει, απλώνοντας τα κοκκινωπά πλοκάμια της ακόμα και σε περιοχές που κάποτε αποτελούσαν ιερά σύμβολα άλλων χρωμάτων – και άλλων ηθών...

Τα πλοκάμια αυτά τύλιξαν ασφυκτικά και την καρδιά μιας πόλης που ήταν ταυτισμένη (λανθασμένα, όπως τελικά αποδείχθηκε) με το αθλητικό μεγαλείο της προσφυγιάς. Πονάει κάποιους από εμάς η διαπίστωση, αλλά πρέπει επιτέλους να αντικρίσουμε την πραγματικότητα κατάματα: Τίποτα, πέρα από τις μνήμες, δεν έμεινε να συνδέει σήμερα τη Νέα Φιλαδέλφεια με την ΑΕΚ. Θαρρείς και το γκρέμισμα του ιστορικού γηπέδου, το Μάη του 2003, γκρέμισε και την αυταπάτη του άρρηκτου συσχετισμού μιας αθηναϊκής συνοικίας (που κανείς δεν θα την ξεχώριζε αν δεν υπήρχε εκεί το «σπίτι» της ΑΕΚ) με το όνομα και την ιστορία του μεγάλου αθλητικού συλλόγου.

Ενδεικτικό της αποδόμησης του ατυχούς αυτού συσχετισμού είναι, νομίζω, το γεγονός ότι οι κάτοικοι της σημερινής Νέας Φιλαδέλφειας έχουν εκλέξει μια δημοτική αρχή η οποία – εκτός του ότι ο ανώτατος θεσμικός εκπρόσωπός της είναι δεδηλωμένος οπαδός αντίπαλου, ιχθυώνυμου σωματείου – έκανε εξαρχής σημαία της πολιτικής της την αποτροπή της ανέγερσης ενός νέου γηπέδου της ΑΕΚ στην ιστορική του θέση. Και, αξιοποιώντας κάθε νομικό μέσο που τους παρέχεται, οι κάτοικοι αυτοί αποδύονται με ιερό φανατισμό, θα λέγαμε, σε έναν αγώνα οριστικής εκδίωξης της ΑΕΚ από την πόλη τους. Αδιαφορώντας ακόμα και για το γεγονός ότι το χτίσιμο του γηπέδου θα σήμαινε θέσεις εργασίας και σημαντική ανάπλαση για την περιοχή...

Είναι στιγμές που ζηλεύω στ’ αλήθεια τον Ολυμπιακό! Είναι το σύμβολο μιας πόλης που τον τοποθετεί πάνω από κάθε άλλη ιδέα, βάζοντας στην άκρη, για χάρη του, πολιτικές διαφορές και κομματικές συμπάθειες ή αντιπάθειες. Μιας πόλης που είναι περήφανη για την ομάδα της (όπως πιστοποιεί και το σχετικό τραγούδι) και δεν θα μπορούσε να διανοηθεί την ύπαρξή της δίχως αυτήν!

Στον αντίποδα της παραπάνω σχέσης βρίσκεται εκείνη ανάμεσα στην ΑΕΚ και τη Νέα Φιλαδέλφεια. Ο τόπος αυτός ποτέ δεν ταυτίστηκε στ’ αλήθεια με την ΑΕΚ. Ενδεικτική είναι η σιωπή των ποιητών, που σπάνια αισθάνθηκαν την ανάγκη να υμνήσουν το μέρος σε συσχετισμό με το προσφυγικό σωματείο που φιλοξενούσε. Η ΑΕΚ ήταν πάντα ομάδα της Πόλης, όχι της Φιλαδέλφειας! Και, με τα χρόνια, η φιλοξενία εκφυλίστηκε σε απλή ανοχή προς την ΑΕΚ. Ώσπου στο τέλος έγινε ανοιχτή έχθρα γι’ αυτήν...

Ίσως ήρθε, λοιπόν, η επώδυνη στιγμή για το σωματείο της προσφυγιάς να ακολουθήσει και πάλι τη μοίρα του. Αναζητώντας νέους τόπους να στεγαστεί, νέα χώματα να ριζώσει. Σαν τους απόκληρους της Δραπετσώνας:

Πάρ’ το στεφάνι μας, πάρ’ το γεράνι μας
στη Δραπετσώνα πια δεν έχουμε ζωή.
Κράτα το χέρι μου και πάμε αστέρι μου,
εμείς θα ζήσουμε κι ας είμαστε φτωχοί!

Βέβαια, φτωχή δεν μπορείς να πεις τη σημερινή ΑΕΚ, κάθε άλλο! Φτωχή κι ασήμαντη ίσως ξαναγίνει η Φιλαδέλφεια σαν πάψει να ενσαρκώνει το όνειρο εκατοντάδων χιλιάδων προσκυνητών, που δεν θα ‘χουν πια λόγο να περνούν από έναν τόπο που τους πληγώνει. Κάτι σαν αυτό που ένιωσε ο παππούς μου όταν πήγε κάποτε ως απλός τουρίστας στο χωριό του στη Μικρασία...

Κι αν ποτέ ο δρόμος με φέρει να περάσω – χωρίς να σταματήσω – από εκείνα τα μέρη όπου έμαθα από παιδί τι σημαίνει ΑΕΚ, δύσκολα θα καταφέρω, φοβάμαι, να συγκρατήσω μια αυθόρμητη, παρατεταμένη, ελληνοπρεπέστατη χειρονομία! Όπως αυτή που, κατά παράβαση του κώδικα αθλητικού ήθους κι ευπρέπειας, απευθύνουμε κάποιες φορές σαν περνάμε έξω από γνωστό, κακόγουστο κτίσμα με ηρωική ονομασία, κάπου στο Νέο Φάληρο...

Aixmi.gr

Ο σκοτεινός ρόλος των οργανωμένων «οπαδών» της ΑΕΚ

Στις 14 Απριλίου του 2013 έζησα μια από τις εφιαλτικότερες εμπειρίες που είχα ποτέ σε αγώνα ποδοσφαίρου. Ήταν η περίοδος που η ΑΕΚ ψυχορραγούσε ως σύλλογος Α΄ Εθνικής, αφού η παραμονή της στη μεγάλη κατηγορία κρεμόταν κυριολεκτικά από μία κλωστή…

Τα γεγονότα εκείνης της βραδιάς στο ΟΑΚΑ τα εξιστόρησα άμεσα σε άρθρο μου στο «Βήμα». Ξαναδιαβάζοντάς το σήμερα, συνειδητοποιώ πόσο αφελής υπήρξε τότε η προσέγγισή μου υπό το κράτος ψυχικής φόρτισης! Γιατί, η εξέλιξη των πραγμάτων στην ΑΕΚ κάθε άλλο παρά επαλήθευσε, στη συνέχεια, τον συναισθηματικά φορτισμένο επίλογο του άρθρου…

Όσοι έζησαν τα γεγονότα αυτά, δεν μπορεί παρά να παρατήρησαν τις ομοιότητες με τον πρόσφατο αγώνα κυπέλλου ΑΕΚ-Ολυμπιακού, στο ίδιο γήπεδο: Η ΑΕΚ δίνει κρίσιμο παιχνίδι, παίζοντας ποδόσφαιρο κατώτερο των περιστάσεων… Το σκορ μένει στο 0-0 ως τα τελευταία λεπτά, όταν ο αντίπαλος πετυχαίνει τέρμα… Μερίδα «οργανωμένων οπαδών» εισβάλλουν στο γήπεδο (άγνωστο πώς τα κατάφεραν, ενώ υποτίθεται πως υπήρχε αυστηρή περιφρούρηση) κινούμενοι απειλητικά κατά πάντων… Ο διαιτητής διακόπτει το παιχνίδι εις βάρος της ΑΕΚ…

Το θεωρώ χρήσιμο (έστω κι αν αποκαλύπτει το μέγεθος της τότε αφέλειάς μου – ή, ίσως, ακριβώς γι’ αυτό!) να παραθέσω στο αναγνωστικό κοινό του Aixmi.gr το άρθρο μου στο «Βήμα» της 16-4-2013. Είναι ίσως η μόνη καταγεγραμμένη ζωντανή μαρτυρία τού τι συνέβη μετά τη λήξη του αγώνα, όταν ο κόσμος, σε κατάσταση πανικού, προσπαθούσε να απομακρυνθεί από το ΟΑΚΑ, το οποίο είχε μετατραπεί σε έναν τεράστιο θάλαμο αερίων! Και είναι επίσης η μαρτυρία τού πόσο κοντόφθαλμοι υπήρξαμε τότε προσπαθώντας να αποκωδικοποιήσουμε τα γεγονότα… Παραθέτω το κείμενο του άρθρου με μερικές πρόσθετες λεπτομέρειες και μικροδιορθώσεις.

————————————————-

Θα μιλήσω με γεγονότα και μόνο, έτσι όπως τα έζησα. Γιατί, αν αφήσω ελεύθερο να εκφραστεί το συναίσθημα, ίσως να πω και πράγματα που δεν πρέπει…

Ολυμπιακό Στάδιο, 14-4-2013. Απομένουν δύο λεπτά (θεωρητικά) για να τελειώσει το παιχνίδι ζωής και θανάτου, ΑΕΚ-Πανθρακικός. Στο σημείο εκείνο, η φιλοξενούμενη ομάδα πετυχαίνει τέρμα και οι πύλες της κολάσεως ανοίγουν διάπλατα!

Από μια κερκόπορτα της εξέδρας (αλήθεια, πώς έμεινε αφύλακτη;) ξεχύνονται στον αγωνιστικό χώρο μερικές εκατοντάδες αλητών, μέλη στη συντριπτική πλειοψηφία τους – αν όχι στο σύνολό τους – της μεγαλύτερης οργάνωσης νεκροθαφτών της ΑΕΚ. (Επισήμως αυτοαποκαλούνται «οπαδοί»…) Επιτίθενται στους παίκτες των δύο ομάδων, επαναλαμβάνοντας τις αθλιότητες που είχαν διαπράξει πριν δύο χρόνια, στο ίδιο γήπεδο, κατά τη διάρκεια του Τελικού του Κυπέλλου Ελλάδος.

Σε αντίθεση με τον τότε διαιτητή, ο οποίος κακώς δεν είχε διακόψει το παιχνίδι αφαιρώντας τη νίκη και το κύπελλο από την ΑΕΚ, ο τωρινός εφαρμόζει κατά γράμμα τους κανονισμούς κηρύσσοντας τον αγώνα διακοπέντα και στέλνοντας την ΑΕΚ οριστικά στον υποβιβασμό! Οι κάφροι εισβάλλουν στο χώρο των αποδυτηρίων αλλά απωθούνται από δυνάμεις των ΜΑΤ. Από παντού ακούγονται εκρήξεις…

Αποφασίζουμε με τη γυναίκα μου να βγούμε από το γήπεδο, φοβούμενοι τα χειρότερα. Κινούμαστε προς το σταθμό του ΗΣΑΠ. Την ώρα που ανεβαίνουμε στην αποβάθρα, ένα τραίνο ετοιμάζεται να ξεκινήσει για Αθήνα. Είναι υπερπλήρες, έτσι αποφασίζουμε (μοιραίο λάθος!) να περιμένουμε το επόμενο. Το οποίο καταφθάνει μετά από λίγο. Γεμίζει ασφυκτικά, αλλά τούτη τη φορά δεν έχουμε την πολυτέλεια να περιμένουμε: οι ήχοι απ’ τις εκρήξεις που δυναμώνουν δείχνουν πως κοντοζυγώνει η θύελλα στον ηλεκτρικό!

Βλέπουμε ξαφνικά να ξεπροβάλλουν απ’ τις ηλεκτρικές σκάλες, τρέχοντας, μερικοί από τους χούλιγκανς. Μπουκάρουν στο βαγόνι, φωνάζοντας με έκδηλη αγωνία: «Οδηγέ, κλείσε τις πόρτες και φύγε!» Οι πόρτες, όμως, δεν λεν να κλείσουν. Και τότε εμφανίζονται από τη σκάλα τα ΜΑΤ. Χωρίς να το πολυσκεφτούν, πετούν δακρυγόνα προς την ανοιχτή πόρτα του βαγονιού. Ακολουθεί πανικός, καθώς μέσα στο βαγόνι υπάρχουν κατά κύριο λόγο απλοί φίλαθλοι άσχετοι με τα επεισόδια, υπάρχουν γονείς με μικρά παιδιά. Δίπλα μου, η γυναίκα μου παθαίνει κρίση πανικού: «Πρέπει να βγω από ‘δώ μέσα… Αφήστε με να βγω!» Τρέμω για την αλλεργία της, ξέρω καλά τι θα συμβεί αν «ξυπνήσει»…

Κάποιος φωνάζει «κλείστε τα παράθυρα», άλλος «ανοίξτε τα»! Ένας τρίτος, «μη βγει κανείς έξω, μείνετε στο βαγόνι»! Αντιλαμβάνομαι πως αυτή είναι συνταγή αυτοκτονίας. Παραμερίζοντας ό,τι βρίσκεται μπροστά μας, βγαίνουμε απ’ το βαγόνι. Περνώντας μέσα από τα ΜΑΤ, φωνάζω: «Ντροπή σας, μέσα υπάρχουν παιδιά!» Με κοιτούν αδιάφορα, και κάποιος μόνο λέει: «Δεν ξέρω, κύριε, πείτε τα αλλού. Υπάρχουν εντολές!»

Λίγο έξω απ’ το σταθμό, η ατμόσφαιρα είναι αποπνικτική. Τα μάτια τσούζουν αφόρητα και ο λαιμός καίει! Αναζητούμε έξοδο απ’ το καταραμένο ΟΑΚΑ. Τη βρίσκουμε στην πλευρά προς Νέο Ηράκλειο. Βγαίνουμε ξέροντας πως είναι η τελευταία φορά… Από αύριο δεν θα υπάρχει ΑΕΚ. Πέθανε απόψε, δολοφονημένη από τους ίδιους τους «οπαδούς» της. Ή μάλλον, από μια οργάνωση σκουληκιών που τρύπωσαν στο σώμα της και της προκάλεσαν αργή σήψη, ως τον τελικό θάνατο…

Ο γενειοφόρος αρχηγός τους μπορεί τώρα να καβαλάει με αυτοπεποίθηση και ανανεωμένο αίσθημα φιλοδοξίας το παπί του! Στη νέα ερασιτεχνική ομάδα γειτονιάς που θα προκύψει από το λείψανο της κάποτε δοξασμένης Ένωσης, όλο και κάποιος θα χρειαστεί να κάνει τον πρόεδρο…

————————————————-

Η εκ των υστέρων αποκτηθείσα σοφία αποκαλύπτει το μέγεθος της τότε αφέλειάς μου! Η εισβολή των χούλιγκανς πράγματι διασφάλισε τον υποβιβασμό της ΑΕΚ. Όμως, σε πείσμα της μελαγχολικής βεβαιότητας που εκφράζει ο επίλογος του άρθρου, η ΑΕΚ κάθε άλλο παρά εκφυλίστηκε σε «ερασιτεχνική ομάδα γειτονιάς». Και το παιχνίδι εκείνης της βραδιάς δεν ήταν, τελικά, το τελευταίο της ομάδας στο «καταραμένο ΟΑΚΑ». Όσο για τον «γενειοφόρο αρχηγό» (και ιδρυτή) της γνωστής, ακραίας οργάνωσης οπαδών, απομακρύνθηκε και αντικαταστάθηκε με συνοπτικές διαδικασίες!

Το τι συνέβη το γνωρίζουμε όλοι: Τον χρεοκοπημένο σύλλογο (εξ ου και ο υποβιβασμός κατά δύο κατηγορίες, αντί μιας) ανέλαβε πάμπλουτος επιχειρηματίας, χωρίς πλέον να απαιτείται να επωμιστεί τα δυσβάσταχτα πρότερα χρέη του συλλόγου (για τα οποία, φυσικά, ουδόλως ήταν ο ίδιος υπεύθυνος). Έστω και με μπάτζετ λιτότητας, έστω κι αν ποτέ δεν έγινε πραγματικότητα το όνειρο του γηπέδου στη Νέα Φιλαδέλφεια (ωραία η μακέτα, αλλά ας μην κοροϊδευόμαστε…), ο σύλλογος κατάφερε, τελικά, να ορθοποδήσει, επιστρέφοντας σιγά-σιγά στη μεγάλη κατηγορία…

Αν το δει κανείς με ψυχρά (σχεδόν κυνικά) ρεαλιστική ματιά, η εισβολή των χούλιγκανς στο ΟΑΚΑ τον Απρίλιο του 2013, υπηρέτησε μια πολύ συγκεκριμένη αναγκαιότητα: Ήταν μια ακραία αντιαθλητική ενέργεια μιας ομάδας αλητών, που διευκόλυνε, εν τούτοις, μια ιδιοκτησιακή αλλαγή σωτηρίας για την ΑΕΚ! Μα δεν ήταν η πρώτη φορά που συνέβη κάτι τέτοιο…

Τον Μάιο του 2004, μέλη της ίδιας οργάνωσης φανατικών «οπαδών» της ΑΕΚ εισέβαλαν στο τότε προπονητικό κέντρο της ομάδας στους Θρακομακεδόνες, βιαιοπραγώντας ενάντια σε όποιον – και καταστρέφοντας ό,τι – εύρισκαν μπροστά τους. Σκοπός τους: να επιβάλουν δια της βίας και της τρομοκρατίας την ανάληψη της ΠΑΕ από τον τότε εκλεκτό τους – και μετέπειτα απόλυτα μισητό τους – Θεμιστοκλή Νικολαΐδη. Τα κίνητρά τους δεν ήταν εντελώς ιδεαλιστικά, αφού πίστευαν πως ο νέος πρόεδρος θα μοιραζόταν μαζί τους τη διοίκηση του συλλόγου (κατά τη γνωστή ρήση: «το τάδε κόμμα στην κυβέρνηση – ο λαός στην εξουσία»)!

Είναι αλήθεια ότι ο Θ. Νικολαΐδης, αναλαμβάνοντας τη διοίκηση, προσπάθησε ειλικρινά – πλην μάταια – να αντιμετωπίσει το φαινόμενο του χουλιγκανισμού στην ΑΕΚ. Για να ηττηθεί και να εκδιωχθεί, τελικά, και ο ίδιος από εκείνους που πριν λίγα χρόνια τον είχαν επιβάλει δια της βίας στην προεδρία του συλλόγου…

Το έχω γράψει άπειρες φορές, και άλλες τόσες δοκίμασα να αλλάξω γνώμη μα τα γεγονότα προλάβαιναν πάντα και με επανέφεραν: Η συγκεκριμένη οργάνωση «οπαδών» αποτελεί τη μεγαλύτερη παθογένεια της ΑΕΚ. Είναι μηχανισμός εσωτερικής υπονόμευσης και σταθερός παράγοντας δυσφήμισης του ιστορικού συλλόγου. Ένα σωματείο που, από τη μέρα της ίδρυσής του, έκανε σημαία του το αθλητικό ήθος (άρρηκτα συνδεδεμένο με τις προσφυγικές του καταβολές) κατάντησε να «διακρίνεται» σήμερα για τις αντιαθλητικές ενέργειες μιας μερίδας κατ’ όνομα «φιλάθλων» του! Όμως, φταίνε μόνο αυτοί;

Αναζητώντας απάντηση, θα επιχειρήσω να βάλω το μαχαίρι λίγο πιο βαθιά, σε περιοχές ενδεχομένως επικίνδυνες… Σε συζήτηση που είχα, πριν χρόνια, με τον προαναφερθέντα ιστορικό αρχηγό της οργάνωσης οπαδών και τότε πρόεδρο της Ερασιτεχνικής ΑΕΚ (ο οποίος, εκτός του ότι είναι ιδιαιτέρως ευφυής, μου φάνηκε κι απόλυτα ειλικρινής, όσο κι αν διαφωνούσα με τις απόψεις και τις μεθόδους του) μου ομολόγησε ότι, στις τάξεις της οργάνωσης είχαν παρεισφρήσει και περιθωριακά στοιχεία τα οποία ήταν αδύνατο να ελεγχθούν. Αν και δεν του το είπα ανοιχτά, προς επιβεβαίωση της σκέψης μου, ήταν φανερό σ’ εμένα (και όχι μόνο) ότι είχε δημιουργηθεί ερήμην του ένας δίαυλος επικοινωνίας ανάμεσα σε ένα τμήμα της οργάνωσής του και σε γνώριμους «πολιτικούς» χώρους με «αντιεξουσιαστική» δράση. Εξ άλλου, αν πάτε στα Εξάρχεια (πηγαίνω συχνά) θα δείτε σε πολλούς τοίχους το όνομα της ΑΕΚ με κυκλωμένο το «Α»…

Χρόνια, τώρα, αναρωτιόμαστε γιατί η Πολιτεία δεν μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά και οριστικά το πρόβλημα των «μπαχαλάκηδων» που κάθε λίγο σπέρνουν τον τρόμο στην πόλη, απειλώντας ζωές και καταστρέφοντας περιουσίες. Κι έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί ερωτήματα για το κατά πόσον, τελικά, η Πολιτεία θέλει στ’ αλήθεια να εξαλείψει το φαινόμενο. Κάποιοι σοβαροί αναλυτές, μάλιστα, έχουν κατά καιρούς υπαινιχθεί ότι η παρουσία και η δράση των εν λόγω περιθωριακών στοιχείων ίσως και να εξυπηρετούν την εκάστοτε εξουσία (για λόγους που δεν θα επιχειρήσουμε να αναλύσουμε εδώ), πράγμα που ενδεχομένως εξηγεί και την κατ’ ουσίαν υποτονική αντίδραση όλων, ανεξαιρέτως, των κυβερνήσεων απέναντι σ’ αυτό το κοινωνικό φαινόμενο.

Ανάλογες σκέψεις θα μπορούσε να κάνει κάποιος για την αδυναμία (ή μήπως απροθυμία;) όλων των διοικήσεων της ΑΕΚ να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο του χουλιγκανισμού που κατατρώει εδώ και χρόνια τις σάρκες του συλλόγου. Και το ερώτημα είναι ίδιο όπως πριν: Αν και σαφώς ανεπιθύμητοι, μήπως οι ταραξίες αυτοί εξυπηρετούν κάποιες σκοπιμότητες; Ή έστω, σε πιο αθώα εκδοχή, μήπως οι διοικήσεις απλά φοβούνται να τα βάλουν με έναν σκληρό και βίαιο πυρήνα «οπαδών» που ανεβοκατεβάζει διοικήσεις και ιδιοκτησιακές αρχές, εκδιώκει ανεπιθύμητους προπονητές με ιστορική προσφορά στο σύλλογο, και, γενικά, διεκδικεί ρόλο παράπλευρης συν-διοίκησης στην ΑΕΚ;

Ο Θ. Νικολαΐδης – ας μη μασάμε τα λόγια μας – τους χρησιμοποίησε το 2004 για να πάρει στα χέρια του την ΑΕΚ. Στη συνέχεια, εν τούτοις, εξιλεώθηκε στα μάτια των αληθινών φιλάθλων, καταβάλλοντας ειλικρινείς προσπάθειες να εξαλείψει τη βία από στον οπαδικό χώρο του συλλόγου. Μακάρι να το είχε πετύχει, μα έπεσε κι ο ίδιος θύμα του μηχανισμού που κάποτε τον είχε αναδείξει ως ηγέτη.

Η σημερινή διοίκηση της ΑΕΚ έχει μια ιστορική ευκαιρία – ίσως και μια ιστορική ευθύνη – να ολοκληρώσει αυτό που ξεκίνησε ο Νικολαΐδης. «Λησμονώντας», εν ανάγκη, ότι κι εκείνη ήρθε στα πράγματα υποβοηθούμενη άθελά της από μια στιγμιαία δράση κάποιων που καλείται τώρα να απομακρύνει οριστικά από τους κόλπους του συλλόγου. Αν το πράξει (ή, ως αρχή, αν ειλικρινά το προσπαθήσει), αυτονοήτως θα χειροκροτήσουμε. Αν όχι, ανοίγουν τότε οι κερκόπορτες του νου σε σκοτεινές σκέψεις. Τέτοιες που μόνο στα υπόγεια της πολιτικής έχουν θέση…

Γιατί, με την ιδέα πως γήπεδο της ΑΕΚ στην ιστορική του θέση δεν πρόκειται να δούμε, ίσως κατορθώσουμε, τελικά, να συμφιλιωθούμε. Με τις εικόνες ντροπής, όμως, που εκθέτουν το σύλλογο στα μάτια της φίλαθλης κοινής γνώμης και προσβάλλουν τις μνήμες εκείνων που με αίμα έγραψαν την ιστορία του, δεν θα συμφιλιωθούμε ποτέ! Γιατί η βία δεν υπήρξε στην ατζέντα των πρωτεργατών της ιδέας που λέγεται ΑΕΚ. Έστω κι αν βίαια είχαν εκείνοι εκδιωχθεί από τα χώματά τους…

Aixmi.gr

Είναι ρατσιστική η «Ημέρα της Γυναίκας»;

Το κείμενο που ακολουθεί είναι αναθεωρημένη μορφή ενός άρθρου που δημοσιεύθηκε πριν τρία χρόνια στο «Βήμα». Θέτει το ερώτημα κατά πόσον η διατήρηση (όχι η καθιέρωση καθαυτή, με τις δεδομένες ιστορικές της αφετηρίες!) μιας πολύ συγκεκριμένης «παγκόσμιας ημέρας» αποτελεί, εν τέλει, πράξη τιμής, και δεν υποκρύπτει μηνύματα ενός είδους (ασυνείδητου, έστω) ρατσισμού…

Ξεκινώ με μια προσωπική δήλωση: Διαφωνώ απόλυτα με την επετειακή απόδοση τιμών σε ο,τιδήποτε είναι άξιο να τιμάται. Είναι σαν να λέμε: «μπορώ να σε αγνοώ 364 μέρες το χρόνο, αλλά για μία και μόνη μέρα θα θυμάμαι την ύπαρξή σου!» Δεν περιμένουμε την «Ημέρα της Μητέρας» για να δείξουμε σ” εκείνη την αγάπη μας… Δεν θυμόμαστε μόνο την «Ημέρα των Ζώων» πως κι αυτά έχουν δικαίωμα στην ανθρωπιά μας… Δεν περιμένουμε την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου για να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας στο πιο κοντινό μας πρόσωπο…

Όπως κάθε χρόνο τέτοιον καιρό, γιορτάζουμε και φέτος την «Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας». Χωρίς την παραμικρή πρόθεση να υποτιμήσουμε τις ιστορικές αφετηρίες του θέματος, θα επικεντρωθούμε σε αυτή τούτη την ιδέα της επετείου, έξω από ιστορικές αναφορές. Αν, λοιπόν, οι ίδιες οι γυναίκες επέλεξαν να καθιερώσουν σε διαχρονική βάση μια τέτοια γιορτή, τότε μάλλον υποτιμούν τον εαυτό τους! Περνούν ένα πολύ επικίνδυνο γι” αυτές μήνυμα διαφορετικότητας που υπονομεύει το δικαίωμα στην ισότητα που χρόνια τώρα διεκδικούν. Αν, πάλι, η συντήρηση της επετείου είναι προϊόν ανδρικής έμπνευσης, τότε πρόκειται για έκφραση υποκρυπτόμενου φαλλοκρατισμού: «Σε τιμώ, κυρά μου, όπως τιμώ το σκύλο μου… Άντε, και τη φουκαριάρα τη μάνα μου!»

Θα μπορούσε ίσως κάποιος να διακρίνει στην περί ης ο λόγος επέτειο ένα σκοτεινότερο μήνυμα που συμπυκνώνεται στο ερώτημα: Είναι η «Ημέρα της Γυναίκας» μια ρατσιστική γιορτή; Φυσικά, η απάντηση δεν μπορεί να είναι μονοσήμαντη, αφού εξαρτάται από την αντίληψη της έννοιας του «ρατσιστικού».

Σε προηγούμενο άρθρο μας είχαμε επιχειρήσει να θέσουμε τον ρατσισμό σε μία κατά το δυνατόν οικουμενική εννοιολογική βάση. Σύμφωνα με τον ορισμό που είχαμε δώσει, ρατσιστικός είναι κάθε διαχωρισμός σε βάρος μιας ομάδας ανθρώπων, μελών μιας κοινωνίας, με βάση ένα σύνολο κοινών χαρακτηριστικών τα οποία τα μέλη της ομάδας φέρουν ακούσια και τα οποία, αντικειμενικά, δεν επηρεάζουν τη δυνατότητα συμμετοχής των μελών της ομάδας στις θεμελιώδεις λειτουργίες της κοινωνίας.

Στο βαθμό που ο παραπάνω ορισμός μπορεί να γίνει δεκτός, τόσο ο άντρας όσο και η γυναίκα θα μπορούσαν να ισχυριστούν ότι η «Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας» υποκρύπτει ίχνη ρατσιστικής διάκρισης:

(α) Ο άνδρας θα ισχυριστεί, και δικαίως, ότι υφίσταται διάκριση λόγω μιας μη-επιλεγμένης ιδιότητάς του (φύλο). Πράγματι, ποιος γνωρίζει την ύπαρξη, και αναλόγως τιμά την επέτειο, της (ούτως ή άλλως αμφιλεγόμενης, αλλά και χλευαζόμενης από μερίδα των γυναικών) «Παγκόσμιας Ημέρας του Άνδρα» (19 Νοεμβρίου), η οποία ανακηρύχτηκε επίσημα το 1999 με τη στήριξη των Ηνωμένων Εθνών; (Ομολογώ πως ούτε ο γράφων το γνώριζε: το ανακάλυψα τυχαία στο Google!)

(β) Από την πλευρά της, η γυναίκα, αν και τιμώμενο φύλο, θα μπορούσε να αισθανθεί ότι η «Ημέρα της Γυναίκας» την αντιλαμβάνεται (λόγω μιας αντίστοιχης, μη-επιλεγμένης ιδιότητάς της) ως είδος του οποίου η σπουδαιότητα είναι διαπραγματεύσιμη (άρα εν δυνάμει αμφισβητήσιμη), αφού χρήζει ιδιαίτερης επετειακής μνείας και επιβεβαίωσης. Πρόκειται για μια οιονεί τιμητική διάκριση η οποία, στο βάθος της, ίσως παρεμφαίνει – τουλάχιστον απ’ την πλευρά των ανδρών – ενοχική προσπάθεια ηθικής ισοσκέλισης απέναντι σε κάτι που υφίσταται άδικη κι απαξιωτική μεταχείριση. Είναι μια περίπου de jure ανάδειξη της γυναίκας ως «ασθενούς φύλου»!

Αναζητώντας μια δημιουργική σύνθεση αξιών που θα έθετε την έννοια «άνθρωπος» υπεράνω βιολογικών διαχωρισμών, έβαλα στο ευρετήριο του Google τη φράση «παγκόσμια ημέρα ισότητας των φύλων». Παραιτήθηκα απ’ την προσπάθεια μετά τις πρώτες δέκα διαδικτυακές σελίδες! (Οι λίγες αναφορές του όρου που εντόπισα αφορούσαν, ουσιαστικά, την «ημέρα της γυναίκας».)

Ο επίμονος και με υπομονή προικισμένος διαδικτυακός ερευνητής ας συνεχίσει, αν θέλει, την αναζήτηση. Προσωπικά, πάντως, πιστεύω ότι, για κάθε πλευρά (ιδιαίτερα για τη γυναίκα) η ισότητα έχει αξία μόνο ως διεκδικούμενο αγαθό. Ως δεδομένη κι αυτονόητη συνθήκη, φοβάμαι πως λίγο θα ενδιέφερε κι ελάχιστα θα συγκινούσε οποιονδήποτε…

Aixmi.gr