Πέμπτη 28 Δεκεμβρίου 2023

Βερολίνο - Σύνταγμα | Οι Άριοι και οι καταραμένοι


Μια ιστορία από τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Τότε που ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε οραματιζόταν μία Ελλάδα που θα καταντούσε χώρα - παρίας της Ευρώπης...

Κάποιοι στη χώρα μας ισχυρίζονται ως σήμερα πως, και αν ακόμα δεν είχε υπάρξει ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, οι Έλληνες θα έπρεπε να τον είχαν εφεύρει! Η εξήγηση που δίνουν είναι ότι ο πρόσφατα εκλιπών, πρώην πανίσχυρος Γερμανός υπουργός της εποχής της μεγάλης οικονομικής κρίσης, έδωσε μαθήματα δημοσιονομικής πειθαρχίας στον αλόγιστα σπάταλο και οικονομικά απειθάρχητο Έλληνα, που είχε μάθει να «καλοπερνά με δανεικά» και, γενικά, να ζει πάνω από τα όρια των δυνατοτήτων της εθνικής οικονομίας.

Βέβαια, υπάρχουν πολλοί τρόποι να διδάξεις πειθαρχία σε έναν άναρχο χαρακτήρα. Για παράδειγμα, μπορείς σε ένα «άτακτο» παιδί να περιορίσεις για ένα διάστημα το χαρτζιλίκι ή τις εξόδους που του επιτρέπεις για διασκέδαση με τους φίλους του. Μια πιο διαστροφική μέθοδος, εν τούτοις, είναι να κλείσεις το «κακό» παιδί για αρκετές μέρες σε ένα σκοτεινό υπόγειο, χωρίς φαγητό και νερό. Τηρουμένων των αναλογιών, αυτή τη μορφή τιμωρίας πίστευε ο Σόιμπλε ότι άξιζε να υποστεί ο «κακομαθημένος» ελληνικός λαός, που νόμισε ότι είχε δικαίωμα σε ένα επίπεδο ζωής που μόνο σε πλούσιους λαούς αναλογούσε!

Βέβαια, αν ο αλαζονικός Γερμανός πολιτικός είχε κάνει τον κόπο να φρεσκάρει τις γνώσεις του στην Ιστορία της Ευρώπης του περασμένου αιώνα, θα θυμόταν κάποια χώρα που, ενώ είχε εγκληματήσει κατά της ανθρωπότητας, μερικά κυνικά υπερατλαντικά συμφέροντα της επέτρεψαν όχι μόνο να ορθοποδήσει οικονομικά αλλά και να ξαναγίνει κυρίαρχη δύναμη στην ήπειρο.

Αυτές οι σκέψεις έδωσαν το έναυσμα για το γράψιμο ενός χρονογραφήματος τον Ιανουάριο του 2012 στο ΒΗΜΑ. Το μεταφέρω εδώ σαν ενθύμιο μιας εποχής που δεν πρέπει να ξεχάσουμε. Γιατί, ό,τι και αν δίκαια του προσάπτουμε, ο (μάλλον ανθέλληνας) Σόιμπλε δεν «είδε φως και μπήκε» στις ζωές μας. Τον προσκάλεσαν τα ίδια μας τα λάθη. Που δεν πρέπει ποτέ να κάνουμε ξανά...

--------------------------------

Κάνω πάντα μια στάση το πρωί στο φούρνο της γειτονιάς μου για το καθημερινό κουλούρι. Παλιά περίμενα στην ουρά. Τώρα η εξυπηρέτηση είναι άμεση, αφού βρίσκω το μαγαζί άδειο από πελάτες. Ο κόσμος φοβάται πια να καταναλώσει, όπως βεβαιώνουν οι ιδιοκτήτες. Κι όσο για τις ουρές, αυτές έκαναν αλλού την εμφάνισή τους...

Στο Σύνταγμα παίχτηκε πρόσφατα το μεγαλόπρεπα θλιβερό σκηνικό της νέας Ελλάδας: Άνεργοι, συνταξιούχοι, και κάθε λογής θύματα της σύγχρονης ανέχειας έκαναν ουρές για λίγα δωρεάν λαχανικά [1]. Αν προβαλλόταν η σκηνή σαν φολκλόρ αξιοθέατο σε κάποιο Γερμανικό σκουπιδοκάναλο, μπορώ εύκολα να μαντέψω το σαρκαστικό χαμόγελο στο πλαστικοποιημένο πρόσωπο της παρουσιάστριας, και τα χλευαστικά της σχόλια: «Οι Έλληνες δίκαια πληρώνουν τώρα τις αμαρτίες του παρελθόντος τους, αφού έμαθαν να εργάζονται λίγο και να καλοπερνούν πάνω από τις δυνατότητές τους!»

Γυρνάμε 67 χρόνια πίσω... Βερολίνο, 1945. Οι εξαθλιωμένοι κάτοικοι κάνουν ουρές για λίγο ψωμί, λίγο γάλα, ένα σαπούνι... Η μαύρη αγορά ακμάζει! Οι Αμερικανοί θριαμβευτές εισέρχονται στην αρχή σαν δίκαιοι τιμωροί ενός λαού που ανέδειξε στην εξουσία έναν σφαγέα εκατομμυρίων ανθρώπων. Αφήνουν τους Γερμανούς να λιμοκτονούν (όπως κι εκείνοι είχαν κάνει στις χώρες που κατέκτησαν) και ξεκινούν την υλοποίηση του σχεδίου Morgenthau [2] για εξάλειψη της Γερμανικής βιομηχανίας και μετατροπή της Γερμανίας σε γεωργική χώρα. Ο Αμερικανικός πολιτικός ρεαλισμός, όμως, σύντομα θα αντιληφθεί πως μια κατεστραμμένη και πεινασμένη Γερμανία θα ήταν εύκολη λεία στις εξ ανατολών κομμουνιστικές επιρροές. Από την άλλη, μια ισχυρή, ευημερούσα Γερμανία θα μπορούσε να γίνει ιδανικό παρατηρητήριο των Αμερικανών στην Ευρώπη, στα πλαίσια της «προστασίας» που της προσέφεραν έναντι της Σοβιετικής απειλής. (Το κατά πόσον η απειλή αυτή λειτούργησε ως πρόσχημα υπερατλαντικής παρουσίας - και, εν τέλει, επικυριαρχίας - στην Ευρώπη, με τη Δυτική Γερμανία στο ρόλο πειθήνιου φερέφωνου, είναι πάντα θέμα προς συζήτηση...)

Κι έτσι συντελέστηκε το μεταπολεμικό «Γερμανικό θαύμα», με σημαντική Αμερικανική οικονομική βοήθεια αλλά και πολιτική υποστήριξη. Όσο για τα εγκλήματα ενός λαού εναντίον πολλών άλλων, τα συμψήφισαν και τα απόσβεσαν οι δίκες λίγων επιφανών Ναζί στη Νυρεμβέργη. Σήμερα, το Τέταρτο Ράιχ απλώνει και πάλι τις ατσάλινες φτερούγες του πάνω απ’ την Ευρώπη, τη φορά αυτή χωρίς καν να χρειαστεί τη συνδρομή των όπλων για να επικυριαρχήσει. Κι έρχεται ως αμείλικτος τιμωρός να καταδικάσει σε πείνα και εξαθλίωση έναν λαό που έκανε το «ασυγχώρητο» λάθος - ίσως εν μέρει και υπό την επήρεια μετακατοχικών ψυχολογικών συνδρόμων - να διεκδικήσει ένα κάπως μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα της ευμάρειας, απ’ ό,τι του αναλογούσε...

Καθώς πληρώνω για το κουλούρι και βγαίνω από τον άδειο φούρνο της γειτονιάς μου, σκέφτομαι μελαγχολικά πόσο λίγο κόστισαν, τελικά, σε κάποιους άλλους «αρτοποιούς» οι φούρνοι που έψηναν μαζικά ανθρώπινες σάρκες και κόκαλα... Όμως, όπως έλεγε κι ο ρεαλιστής Βενιζέλος (ο εκ Κρήτης), στη διεθνή πολιτική δεν υπάρχει δίκιο κι άδικο: υπάρχουν μόνο γεωπολιτικά συμφέροντα!


[2] Henry Morgenthau (1891-1967): Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ επί προεδρίας F.D.Roosevelt. Εισηγήθηκε σκληρά οικονομικά μέτρα για τη μεταπολεμική Γερμανία, έτσι ώστε αυτή να μην απειλήσει ξανά την παγκόσμια ειρήνη.

(ΤΟ ΒΗΜΑ, Ιανουάριος 2012)

Πέμπτη 21 Δεκεμβρίου 2023

Παραποίηση συμβόλου...


Η ροζ ελληνική σημαία που εκτέθηκε στο Ελληνικό Προξενείο στη Νέα Υόρκη προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις στην Ελλάδα. Ακραιφνής πατριδολατρία ή αίσθημα ενοχής μιας πατριαρχικής κουλτούρας μπροστά στον καθρέφτη;

Η παραποίηση ενός συμβόλου, οσοδήποτε ιερού, δεν είναι a priori ανόσια πράξη. Εξαρτάται από το κίνητρο και τις προθέσεις.

Αν σκοπός της πράξης είναι ο ευτελισμός του συμβόλου και η προσβολή της ιδέας που εκπροσωπεί, πρόκειται για απαράδεκτη ενέργεια που οφείλει να τύχει καθολικής αποδοκιμασίας.

Αν, αντίθετα, η πράξη της παραποίησης έχει σαν στόχο να θέσει το σύμβολο στην υπηρεσία μίας ευγενούς ιδέας που δεν αντίκειται σε εκείνη που το σύμβολο πρωταρχικά εκφράζει, η πράξη αυτή όχι μόνο δεν είναι αξιοκατάκριτη αλλά και οφείλει να επαινείται!

Μεταξύ των δύο ακραίων εκδοχών υπάρχει, φυσικά, και η πιο ουδέτερη: Χωρίς να έχει κάποιος την παραμικρή πρόθεση να προσβάλει το σύμβολο, του προσθέτει στοιχεία που του δίνουν μια πιο προσωπική χροιά. Για παράδειγμα, στο γήπεδο της ΑΕΚ έχουμε δει πάμπολλες φορές την ελληνική σημαία σε... κιτρινόμαυρο χρώμα και με ευδιάκριτο τον θυρεό της ΑΕΚ. Δεν θυμάμαι κανέναν υπερπατριώτη να ενοχλήθηκε ποτέ γι' αυτό, και καλώς, αφού ο κάτοχος της σημαίας θέλει απλά να δηλώσει υπερήφανος ως Έλληνας και ως οπαδός της ΑΕΚ!

Μου είναι λοιπόν δύσκολο να κατανοήσω τον θόρυβο που ξεσήκωσε η "ροζ ελληνική σημαία" που εκτέθηκε ως καλλιτεχνικό έργο (και αποσύρθηκε κακήν - κακώς) στο Ελληνικό Γενικό Προξενείο της Νέας Υόρκης. Το ροζ χρώμα κουβαλά έναν θλιβερό συμβολισμό: το αίμα που, με όλο και μεγαλύτερη συχνότητα σήμερα, χύνεται μέσα σε ελληνικά σπίτια σαν συνέπεια της ενδοοικογενειακής βίας. Μάλιστα, η σημαία φτιάχτηκε από κομμάτια σεντονιών σε σπίτια που γνώρισαν την εμπειρία αυτής της μορφής βίας.

Ας με συγχωρήσει ο φίλος αναγνώστης, αλλά το επιχείρημα ότι "τη σημαία τη βάφει κόκκινη μόνο το αίμα των ηρώων" το θεωρώ προσχηματικό, αν όχι υποκριτικό! Για ποιο σκοπό έχυσαν το αίμα τους οι ήρωες, αν το όραμά τους δεν ήταν να αφήσουν πίσω τους μία καλύτερη Ελλάδα, μια Ελλάδα στην οποία νιώθει κάποιος περήφανος να λέει πως ανήκει; Όμως, πόσο περήφανοι μπορούμε να αισθανόμαστε όταν τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί εκθετικά (κυριολεκτώ!) τα εγκλήματα που συμβαίνουν μέσα σε ελληνικά σπίτια, με δράστες κάποιους ψευτο-νταήδες που ουδεμία σχέση έχουν με τους ήρωες που πολέμησαν για την ελευθερία όλων μας; Κάθε μορφή ελευθερίας!

Και υπάρχει στ' αλήθεια κάποιος που πιστεύει πως, αν - μεταφυσικά - ζητούσαμε από έναν ευγενή ήρωα να μας επιτρέψει την "ιεροσυλία" της παραποίησης του εθνικού συμβόλου, με σκοπό την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας πάνω σε ένα κοινωνικό πρόβλημα που κατωτεροποιεί τη χώρα μας, θα υπήρχε περίπτωση ο ήρωας αυτός να μας το αρνηθεί;

Ας μη μιλούμε, λοιπόν, για λογαριασμό ηρώων. Στην καλύτερη περίπτωση, είναι μια ανεπίτρεπτη πράξη αυθαιρεσίας!

Μένω, όμως, να αναρωτιέμαι για τις πραγματικές ρίζες του ιερού θυμού που ρέει άφθονος τις μέρες αυτές στα social media, με αφορμή τη ροζ σημαία: Είναι έκφραση ακραιφνούς πατριδολατρίας, ή μήπως ενοχική αντίδραση μιας πατριαρχικής κουλτούρας που βλέπει ξαφνικά τη μορφή της μέσα στον καθρέφτη;

Έχω απάντηση, αλλά θα την κρατήσω για τον εαυτό μου...

Υ.Γ: Όταν ένας υπουργός Εξωτερικών εμφανίζεται φοβικός και ευπειθής απέναντι στον αρχηγό ενός κόμματος που συντίθεται κατά κύριο λόγο από γραφικούς, αναρωτιέμαι πώς θα σταθεί απέναντι σε διπλωματικά θηρία άλλων χωρών, όχι κατ' ανάγκη φιλικών...

Τρίτη 19 Δεκεμβρίου 2023

Γιατί αγαπούν τόσοι πολλοί τον Ντόναλντ Τραμπ στην Ελλάδα;

 Ο Ντόναλντ Τραμπ απολαμβάνει υψηλό βαθμό δημοφιλίας στην Ελλάδα. Τον αγαπούν ιδιαίτερα όσοι αυτοπροσδιορίζονται ως "εθνικόφρονες", παραβλέποντας τις συνέπειες που θα είχε μία τυχόν επανεκλογή του για τη χώρα μας...

Το έχω παρατηρήσει: Σχεδόν κάθε φορά που τολμώ να εκφράσω δημόσια μία όχι κολακευτική άποψη για τον τέως πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εισπράττω ενστάσεις σε αυστηρό ύφος από πρώην φοιτητές μου. Σαν οι απόψεις μου να ισοδυναμούν για εκείνους με προσωπική προσβολή!

Βέβαια, οι εν λόγω μαθητές μου δεν αποτελούν ειδική κατηγορία. Είναι γεγονός ότι ο Τραμπ έχει αρκετούς φανατικούς θαυμαστές στη χώρα μας. Το ενδιαφέρον είναι ότι όσοι τον υποστηρίζουν εντάσσουν τους εαυτούς τους στους εθνικόφρονες. Χωρίς να αντιλαμβάνονται, ίσως, ότι τυχόν επανεκλογή του στην προεδρία των ΗΠΑ όχι μόνο δεν συμφέρει την Ελλάδα αλλά είναι δυνατόν να αποδειχθεί επικίνδυνη για τη χώρα.

Όμως, πού οφείλεται αυτή η δημοφιλία του Ντόναλντ Τραμπ; Θα μπορούσαμε να διακρίνουμε τέσσερις, βασικά, λόγους:

1. Η κόπωση από την λεγόμενη "πολιτική ορθότητα", στην οποία ο Τραμπ έχει κηρύξει αληθινό πόλεμο [1]. Η εναντίωσή του, μάλιστα, στην πολιτική ορθότητα συνέβαλε στην επικράτηση του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ το 2016. Στη χώρα μας η πολιτική ορθότητα έχει καταντήσει αληθινή πληγή σε ό,τι αφορά την ελευθερία της έκφρασης. Δεν θα πρέπει να αναφερόμαστε σε λαθραίους ή ακόμα και σε παράνομους μετανάστες, αλλά μόνο σε "παράτυπους" μετανάστες ("δεν υπάρχουν λαθραίοι άνθρωποι", λένε οι πολιτικά ορθοί, ξεχνώντας βολικά τους λαθροθήρες και τους λαθραναγνώστες). Δεν είναι σωστό να κρίνουμε ανοιχτά τα ήθη των μουσουλμάνων, ακόμα και αν κάποια από αυτά (π.χ., ο ρόλος και η θέση της γυναίκας στην κοινωνία) αντίκεινται σε θεμελιώδεις αξίες του Δυτικού πολιτισμού. Όταν εκπρόσωποι "ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων" (sic) διαπράττουν εγκλήματα, τα μέσα ενημέρωσης θα πρέπει να αποφεύγουν να προσδιορίσουν την κοινωνική προέλευση των δραστών. Και αυτή είναι μόνο μία μικρή, ενδεικτική λίστα απαγορεύσεων που επιβάλλει το δόγμα της πολιτικής ορθότητας.

2. Η σκληρή στάση του Τραμπ στο μεταναστευτικό ζήτημα στις ΗΠΑ, και η προσπάθεια για θωράκιση της χώρας του έναντι παράνομων μεταναστευτικών ροών (κυρίως από τα νότια σύνορά της). Αυτό εξηγεί γιατί στην Ελλάδα, μία χώρα που υποφέρει από τις συνέπειες της λαθρομετανάστευσης περισσότερο από κάθε άλλη στην Ευρώπη, υπάρχουν πολλοί που λένε "ένας Τραμπ μάς χρειάζεται"!

3. Η κατάργηση από τον Τραμπ ατομικών δικαιωμάτων στις ΗΠΑ, τα οποία στη χώρα μας είναι αυτονόητα αλλά όχι καθολικά αποδεκτά. Για παράδειγμα, ο Τραμπ κατέβαλε κάθε δυνατή προσπάθεια, και τελικά το πέτυχε, να καταργήσει το δικαίωμα μίας γυναίκας να επιλέγει αν θα καταστεί ή όχι μέσον αναπαραγωγής [2]. Ακραία θρησκόληπτοι Έλληνες (αλλά και μερικοί κοινοί φαλλοκράτες) εύχονται να υπάρξει κάποτε "ένας Τραμπ" στην Ελλάδα για να δώσει παρόμοια θεσμική ισχύ στα (κατά την αντίληψή τους) "χρηστά ήθη"...

4. Η εμφανής συμπάθεια του Τραμπ προς τον Ρώσο δικτάτορα Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος έχει φανατικούς ρωσόφιλους θαυμαστές στην Ελλάδα. Οι τελευταίοι αντιπαθούν κατά κύριο λόγο την ιδέα της Ενωμένης Ευρώπης, και στο πρόσωπο του Πούτιν βλέπουν κάποιον που έχει τη δύναμη να αποσυνθέσει την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έτσι, "κάθε φίλος του Βλαδίμηρου είναι και δικός μας φίλος"!

Αυτό που δεν αντιλαμβάνονται, όμως, οι Έλληνες θαυμαστές του Ντόναλντ Τραμπ είναι οι συνέπειες για την Ελλάδα μίας τυχόν επανεκλογής του στις προσεχείς αμερικανικές εκλογές. Πάγια επιδίωξη του Τραμπ είναι η απεμπλοκή των ΗΠΑ από όλες τις διεθνείς υποθέσεις που καθιστούν υποχρεωτική την αμερικανική παρέμβαση και ανάληψη ευθύνης. Μια τέτοια εσωστρεφής πολιτική των Αμερικανών θα μπορούσε να πλήξει σοβαρά το καθεστώς προστασίας που απολαμβάνουν ακόμα και τα ίδια τα μέλη του NATO, ενός οργανισμού από τον οποίο ο Τραμπ επιθυμεί να δει τις ΗΠΑ να αποχωρούν [3].

Δεν χρειάζεται, νομίζω, να αναλύσω τις συνέπειες που θα είχε ένα τέτοιο κενό εξισορρόπησης ισχύος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. (Οι πρόσφατες "γλύκες" του Σουλτάνου υπαγορεύτηκαν σε μεγάλο βαθμό από την ανάγκη να μη δυσαρεστηθεί ο αμερικανικός παράγοντας λόγω τυχόν εντάσεων στη νοτιοανατολική πτέρυγα του NATO.) Και είναι αμφίβολο αν το ίδιο το NATO θα συνεχίσει να υπάρχει χωρίς τους Αμερικανούς.

Ξέρω, μία τέτοια προοπτική προκαλεί ονειρωξικά φαινόμενα στους θαυμαστές του Πούτιν. Είναι οι ίδιοι που, μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, έγραφαν χαιρέκακα στα social media ότι "ο Πούτιν θα κάνει σκόνη την Ευρώπη με τα πυρηνικά του"! Μάλλον δεν θα θυμούνται από το μάθημα της γεωγραφίας ότι και η Ελλάδα κάπου στην Ευρώπη βρίσκεται...

[1] https://www.tovima.gr/2020/06/23/opinions/politiki-orthotita-kai-amerikanikes-ekloges/

[2] https://www.tovima.gr/2023/06/08/opinions/thriskeytikos-fontamentalismos-kai-atomika-dikaiomata/

[3] https://www.kathimerini.gr/world/562688176/o-tramp-exyfainei-ek-neoy-schedia-exodoy-ton-ipa-apo-to-nato/

KLIK

Τρίτη 12 Δεκεμβρίου 2023

Οι «φίλαθλοι» που σκοτώνουν...


Το κοινωνικό περιθώριο έχει παρεισφρήσει στις τάξεις των οργανωμένων οπαδών των αθλητικών συλλόγων και εκτονώνει τα εγκληματικά του ένστικτα στο όνομα της «αγάπης» για την ομάδα...

Κάποια εποχή πηγαίναμε τακτικά στα Εξάρχεια. Είχαν μερικές από τις καλύτερες ταβέρνες και τα ωραιότερα καφέ της Αθήνας, και οι γειτονιές τους προσφέρονταν για μία χαλαρωτική περιδιάβαση τα σαββατοκύριακα.

Δεν ήταν λίγες οι φορές που είδα γραμμένο στους τοίχους της γειτονιάς το όνομα της ομάδας μου. Πολύ περισσότερο απ’ ό,τι το βλέπει κανείς ακόμα και στη Φιλαδέλφεια! Με μία ιδιαιτερότητα, όμως: το «άλφα» περιβαλλόταν συχνά (αν όχι πάντα) από έναν κύκλο που το μετέτρεπε σε αντιεξουσιαστικό σύμβολο. Κι αυτός ο κύκλος – κάτι σαν θηλιά ασφυκτική γύρω από την ίδια την ιδέα του αθλητισμού – αντικατόπτριζε μία διαχρονική, αμαρτωλή σχέση του σκληρού οπαδικού πυρήνα της ΑΕΚ με τις πιο ακραίες δυνάμεις του πολιτικού περιθωρίου (αν και η χρήση, εδώ, της λέξης «πολιτικό» μάλλον προσβάλλει την έννοια παρά περιποιεί τιμή σε αυτήν).

Το περιθώριο, όμως, έχει εδώ και πολλά χρόνια παρεισφρήσει στις τάξεις των οργανωμένων οπαδών όλων, σχεδόν, των μεγάλων ομάδων. Το πέτυχε αξιοποιώντας μία νοσηρή ανάγκη κάποιων ακραίων στοιχείων της κοινωνίας να εκφράσουν «αγανάκτηση» μέσω της βίας. Ο πραγματικός αντίπαλος, εν τούτοις, δεν βρίσκεται μέσα στους αγωνιστικούς χώρους αλλά έξω από αυτούς. Είναι οι αστυνομικές δυνάμεις, με τις οποίες – για λόγους που μόνο η ψυχιατρική επιστήμη θα μπορούσε να εξηγήσει – το περιθώριο συντηρεί μία ατέλειωτη βεντέτα υπό την (τουλάχιστον περίεργη) ανοχή της εκάστοτε πολιτικής εξουσίας.

Η ΑΕΚ έχει πληρώσει πολύ ακριβά τη δράση αυτών των ατόμων: με βαριά πρόστιμα, με τιμωρίες της έδρας της, ακόμα και με αφαίρεση βαθμών στο πρωτάθλημα. Όμως, πάνω που επήλθε μία σχετική ηρεμία στον οπαδικό χώρο της (έπαιξε κατευναστικό ρόλο το χτίσιμο του νέου γηπέδου αλλά και η κατάκτηση του περσινού «νταμπλ»), η σκυτάλη της οπαδικής ανωμαλίας δείχνει να έχει περάσει κατά κύριο λόγο στον χώρο του Ολυμπιακού. Με αποκορύφωμα την πρόσφατη δολοφονική επίθεση «οπαδών» του στις αστυνομικές δυνάμεις σε αγώνα βόλεϊ, που είχε σαν αποτέλεσμα τον σοβαρότατο τραυματισμό ενός αστυνομικού (τις στιγμές που γράφονται αυτές οι γραμμές, ο άνδρας βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο).

Ο αθλητισμός – ακόμα και ο λιγότερο «ρομαντικός» επαγγελματικός – δεν συμβιβάζεται με φαινόμενα ακραίας βίας και συμπεριφορές οπαδικής αλητείας. Το ερώτημα είναι αν υπάρχει τρόπος να απομακρυνθούν τα περιθωριακά στοιχεία από τις τάξεις των οπαδών των ομάδων και, κυρίως, από τα γήπεδα όπου αυτές αγωνίζονται. Θεωρητικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι τρόποι είναι δύο:

1. Μία γενναία απόφαση αυτόβουλης αυτο-κάθαρσης των ίδιων των οργανωμένων οπαδών. Όπως θα έλεγε γραφικός πρώην υπουργός (αν τον παραφράσουμε λιγάκι), επαφίεται στο «ρωμαλέο οπαδικό κίνημα» να απομονώσει και να αποβάλει τα ταραχοποιά και εγκληματικά στοιχεία από τις τάξεις του. Ας μου επιτραπεί να πω, εν τούτοις, ότι αυτό μοιάζει τόσο δύσκολο να επιτευχθεί όσο το να κινήσει κάποιος μία βάρκα χωρίς κουπιά στο νερό, σπρώχνοντάς την από μέσα (ακόμα και οι πρωτοετείς φοιτητές μου στη Φυσική γνωρίζουν ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο!).

2. Να αναλάβουν τις ευθύνες τους οι ίδιες οι διοικήσεις των ομάδων, αν μη τι άλλο υποβάλλοντας σε αυστηρότερο έλεγχο (βάσει πολύ συγκεκριμένων κριτηρίων) τους οργανωμένους οπαδούς στους οποίους θα επιτρέπεται η είσοδος στο γήπεδο. Ακόμα καλύτερα: «εκβιάζοντας», εν ανάγκη, τους «οργανωμένους» με οριστική στέρηση δικαιώματος εισόδου στο γήπεδο, αν δεν προχωρήσουν σε ριζική και ουσιαστική κάθαρση του χώρου τους από άτομα που βρίσκονται εκεί για λόγους που ελάχιστη σχέση έχουν με την αγάπη για την ομάδα. Πρακτικά μιλώντας, αυτή θα ήταν ίσως και η μόνη ρεαλιστική αντιμετώπιση του φαινομένου της οπαδικής βίας.

Υπάρχουν, βέβαια, και πιο ριζοσπαστικές λύσεις. Όπως, για παράδειγμα, να επιβάλει η πολιτεία την επ' αόριστον διακοπή όλων των αγώνων σε όλα τα ομαδικά αθλήματα, ή τη διεξαγωγή των αγώνων μπροστά σε άδειες εξέδρες. Πρόκειται, φυσικά, για οριζόντια τιμωρητικά μέτρα επί δικαίων και αδίκων, που ισοδυναμούν με ομολογία αποτυχίας ολόκληρου του συστήματος (πολιτείας και διοικήσεων των αθλητικών συλλόγων).

Ας ελπίσουμε, λοιπόν, ότι οι διοικούντες τις ομάδες θα αναλάβουν, επιτέλους, τις ευθύνες που τους αναλογούν και θα πράξουν τα δέοντα (εκτός αν, για λόγους που δεν μπορούμε να υποθέσουμε, κάτι τέτοιο δεν συνάδει με τα γενικότερα συμφέροντά τους). Προπάντων, ας αποφεύγουν να εκδίδουν εμπρηστικές ανακοινώσεις που μιλούν για «δίκαιη οργή» του κόσμου της ομάδας τους ενώ, παράλληλα, περιγράφουν την Αστυνομία ως οιονεί εγκληματική οργάνωση που – προφανώς από διαστροφή – πετάει βόμβες κρότου - λάμψης σε «αγνούς» και «αθώους» φιλάθλους (όπως ακούσαμε πρόσφατα σε ανακοίνωση διοίκησης μεγάλης ΠΑΕ). Με τον τρόπο αυτό οι διοικούντες προσφέρουν στη γηπεδική αλητεία ηθικό άλλοθι για επιθέσεις κατά των αστυνομικών δυνάμεων, εντός και εκτός των γηπέδων. Κι αυτό ισοδυναμεί με ηθική αυτουργία σε εγκληματικές ενέργειες που δυσφημούν την ίδια την ιδέα του αθλητισμού!

Επί του πιεστηρίου: Πριν από λίγο ανακοινώθηκαν νέα «σκληρά μέτρα» για την πάταξη της οπαδικής βίας. Μέρος των οποίων μέτρων είναι η... εφαρμογή (λέμε τώρα) των παλιότερων. Ομολογώ πως σκιάχτηκα!

Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου 2023

Χένρι Κίσινγκερ - Μίλτον Φρίντμαν: Δύο αμφιλεγόμενοι Αμερικανοί νομπελίστες


 Ο Χένρι Κίσινγκερ δοξάστηκε ως «ειρηνοποιός», ο Μίλτον Φρίντμαν ως «γκουρού του φιλελευθερισμού». Όμως, η Ιστορία έχει καταγράψει την υποστήριξή τους στο πιο αιμοσταγές και ανελεύθερο καθεστώς του δεύτερου μισού του εικοστού αιώνα...

Έφυγε πρόσφατα από τη ζωή σε ηλικία 100 ετών ο Γερμανο-Αμερικανός διπλωμάτης και πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Χένρι Κίσινγκερ [1,2]. Το 1973 έλαβε το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για τις ενέργειές του που οδήγησαν στην υπογραφή συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στον πόλεμο του Βιετνάμ. Συνέβαλε επίσης στην αποκλιμάκωση των εντάσεων ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Σοβιετική Ένωση, καθώς και στην προσέγγιση των ΗΠΑ με την Κίνα.

Τον Νοέμβριο του 2006 έφυγε - επίσης πληρέστατος ημερών (στα 94) - ένας άλλος Αμερικανοεβραίος νομπελίστας: ο οικονομολόγος Μίλτον Φρίντμαν [3]. Υπήρξε επιφανής εκπρόσωπος του φιλελευθερισμού, σε όλες τις δυνατές εκφάνσεις του δόγματος. Ειδικά στην οικονομία, δημιούργησε σχολή στον χώρο του σκληρού «νεοφιλελευθερισμού».

Στην ιστορική συνείδηση, εν τούτοις, οι δύο Αμερικανοί νομπελίστες της «ειρήνης» και της «ελευθερίας» έχουν καταγραφεί ως άνθρωποι που παραβίασαν στην πράξη τις ίδιες τις αρχές που εκπροσωπούσαν. Αρχές που τους χάρισαν διεθνή φήμη και κορυφαίες τιμητικές διακρίσεις. Σημείο τομής των ιδεολογικών τους αποκλίσεων ήταν οι φιλικοί δεσμοί με το αιμοσταγές και ακραία ανελεύθερο καθεστώς τού Αουγκούστο Πινοσέτ [4] στη Χιλή.

Κοινά παραδεκτός, πλέον, είναι ο ρόλος του Κίσινγκερ στην - μέσω μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ - προετοιμασία του δολοφονικού και πολύνεκρου στρατιωτικού πραξικοπήματος της 11ης Σεπτεμβρίου 1973, που είχε σαν αποτέλεσμα τον θάνατο του δημοκρατικά εκλεγμένου προέδρου της Χιλής, Σαλβαδόρ Αλιέντε (όποιες ενστάσεις κι αν έχει κάποιος για την πολιτική του) και την εγκατάσταση μίας πολύ σκληρής στρατιωτικής δικτατορίας στη χώρα εκείνη. Για να μην αναφερθούμε και σε άλλες, παρόμοιες παρεμβάσεις του Αμερικανού ΥΠΕΞ στη Λατινική Αμερική, αλλά και στον σκοτεινό ρόλο του στην Κυπριακή τραγωδία.

Όσο για τον «φιλελεύθερο» Φρίντμαν, δεν έκρυψε την εκτίμησή του για τον δικτάτορα Πινοσέτ όταν ο τελευταίος, ακολουθώντας τις προτροπές του ίδιου του Φρίντμαν, εφάρμοσε σκληρά νεοφιλελεύθερα μέτρα για να «σώσει» τη χιλιανή οικονομία, οξύνοντας δραματικά τις κοινωνικές ανισότητες και προκαλώντας δυστυχία σε μεγάλο μέρος του λαού της Χιλής. Αργότερα, ο «θείος Μίλτον» καλοδέχθηκε ως πρόεδρο των ΗΠΑ τον Ρόναλντ Ρέιγκαν, η ατζέντα του οποίου, εκτός από νεοφιλελεύθερους οικονομικούς σχεδιασμούς, περιείχε την κατάργηση κοινωνικών ελευθεριών που είχαν κατακτηθεί με μακροχρόνιους αγώνες στην Αμερική.

Και οι δύο Αμερικανοί νομπελίστες έχουν πια περάσει στην Ιστορία. Θα τους ακολουθεί, όμως, πάντα η βαριά σκιά της καταστρατήγησης των ίδιων των αρχών στις οποίες χρωστούν τη φήμη που απέκτησαν στη μακρά ζωή τους. Παρεμπιπτόντως, μακρά υπήρξε και η ζωή του δικτάτορα Πινοσέτ, ο οποίος δεν πλήρωσε ποτέ για τα εγκλήματα που διέπραξε. Αν μη τι άλλο, πάντως, δεν του απονεμήθηκε ποτέ ένα Νόμπελ...

[1] https://en.wikipedia.org/wiki/Henry_Kissinger

[2] https://klik.gr/2023/11/30/henry-kissinger-i-exoysia-einai-to-ypertato-afrodisiako-2/

[3] https://en.wikipedia.org/wiki/Milton_Friedman

[4] https://www.sansimera.gr/biographies/2790

KLIK