Ο Μαρξ είχε πει ότι η Ιστορία συμβαίνει ως τραγωδία και επαναλαμβάνεται ως φάρσα. Το Κίεβο του 2022 μοιάζει με τραγική φάρσα της Ιστορίας: Είναι το «Λένινγκραντ» του 1941 με τους ρόλους του «καλού» και του «κακού» αντεστραμμένους...
Γράφει: Κώστας Παπαχρήστου
Ο Καρλ Μαρξ είχε πει ότι η Ιστορία συμβαίνει ως τραγωδία και επαναλαμβάνεται ως φάρσα. Αν και δεν είναι από τους φιλοσόφους που συμπαθώ ιδιαίτερα, οφείλω να υποκλιθώ στην ευστοχία των λόγων του! Γιατί, όταν ο Άνθρωπος δεν διδάσκεται από την Ιστορία, είναι καταδικασμένος να επαναλάβει τα λάθη του. Μόνο που, κάποιες φορές, οι ρόλοι του ως θύτη ή ως θύματος εναλλάσσονται. Το ίδιο και τα αισθήματα συμπάθειας για τα βάσανά του, και αποστροφής για τα πεπραγμένα του...
Μία σειρά ντοκιμαντέρ εποχής, παραγωγής του αμερικανικού στρατού, παρουσιάζει τις πιο σκληρές όψεις του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Έχω συγκεντρώσει τα επεισόδια εδώ:
https://costas-sci.blogspot.com/2016/01/second-world-war-american-style.html
Ένα από αυτά (No.6, The Battle for Russia, Part B) αφορά τα πολεμικά γεγονότα που ακολούθησαν την εισβολή των Ναζί στη Σοβιετική Ένωση το 1941. Προκαλούν αποτροπιασμό οι εικόνες των νεκρών παιδιών – και των άλλων άοπλων θυμάτων πολέμου – από τους γερμανικούς βομβαρδισμούς. Και νιώθουμε αληθινή συμπάθεια μαζί με θαυμασμό για τους ηρωικούς κατοίκους του Λένινγκραντ, που άντεξαν τη φρικτή (θα έλεγα, κτηνώδη) ναζιστική πολιορκία (1941–44) χωρίς ποτέ να παραδώσουν την πόλη τους. Όσοι κατάφεραν να επιζήσουν από τους ανελέητους βομβαρδισμούς και το κρύο του χειμώνα (αφού καύσιμα δεν υπήρχαν λόγω του αποκλεισμού) χρειάστηκε να φάνε ακόμα και ποντίκια για να επιβιώσουν. Ήταν το «Μεσολόγγι» του εικοστού αιώνα...
Μετά από 80 χρόνια, η συμπάθεια και ο θαυμασμός που κάποτε νιώσαμε για τους Ρώσους έχουν δώσει τη θέση τους σε αισθήματα απέχθειας και οργής γι' αυτούς, καθώς τους βλέπουμε να διαπράττουν στην Ουκρανία εγκλήματα πολέμου ανάλογα με εκείνα που οι ίδιοι είχαν υποστεί από τους Ναζί. Το Κίεβο είναι ένα σύγχρονο «Λένινγκραντ». Και προκαλεί αίσθημα θλίψης να ακούς Έλληνες «χριστιανούς» να χειροκροτούν (ενδεχομένως με το αζημίωτο) τις θηριωδίες στις οποίες έχουν επιδοθεί οι εισβολείς από την αρχή του πολέμου, όπως οι βομβαρδισμοί αμάχων, τα ναζιστικής σκληρότητας βασανιστήρια, και οι βιασμοί γυναικών [1–5].
Ναι, ο Μαρξ είχε δίκιο τελικά: κάποιες φορές η Ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα. Μόνο που, και η ίδια η φάρσα είναι δυνατό να κουβαλά τη δική της τραγικότητα...
[1] https://youtu.be/hzlh3bTKMH8
[2] https://youtu.be/g6bWJK01Imc
[3] https://youtu.be/BFrV-fgmYYo
[4] https://youtu.be/ZgtXV9VBxEE