Γράφει: Κώστας Παπαχρήστου
Σε πρόσφατη συνέντευξη στην εξαίρετη δημοσιογράφο του KLIK, Μανταλένα - Μαρία Διαμαντή, εξέφρασα κάποιες προσωπικές απόψεις σχετικά με τον επιθετικό πόλεμο που διεξάγει η Ρωσία του προέδρου Πούτιν στην Ουκρανία. Καθώς το θέμα έχει συγκλονίσει το σύνολο της δημοκρατικής ανθρωπότητας, επέλεξα να εκφραστώ με την αμεσότητα και τον αυθορμητισμό ενός απλού ανθρώπου της καθημερινότητας, μακριά από προσχηματικούς ακαδημαϊκούς καθωσπρεπισμούς και εκφραστικά «στρογγυλέματα». Από τα σχόλια που έλαβα από αρκετούς φίλους, μπορώ να συμπεράνω ότι η επιλογή μου αυτή ήταν σωστή.
Ανάμεσα στα σχόλια, όμως, υπήρχε και ένα ιδιαίτερα επικριτικό από φίλη αναγνώστρια, η οποία εμφανώς ανήκει στους θερμούς υποστηρικτές του Προέδρου Πούτιν και, παράλληλα, στους πολέμιους αυτού που με πολιτικούς όρους κωδικοποιείται ως «Δύση», με προεξάρχουσα την Ενωμένη Ευρώπη «των (αλήστου μνήμης) μνημονίων». Αφού χαρακτήρισε τις θέσεις μου ως «παράλογες» και «επιφανειακές», η φίλη εστίασε ιδιαίτερα στην απάντησή μου στο ερώτημα περί των πιθανών κινήτρων του Βλαντιμίρ Πούτιν, εκφράζοντας έντονη ενόχληση για την αναφορά μου στον «παθολογικό ναρκισσισμό» και την «εγωπαθή και υπερφίαλη προσωπικότητα» του Ρώσου δικτάτορα. Όπως σημείωσε, οι μόνοι που δικαιούνται να εκφέρουν άποψη για τον ψυχισμό του είναι ο θεράπων και οι οικείοι του!
Οφείλω καταρχάς να παραδεχθώ - απολογούμενος προς τους αναγνώστες - ότι η απάντησή μου στο ερώτημα περί κινήτρων του πολέμου δεν ήταν όσο εμπεριστατωμένη θα έπρεπε. Η αλήθεια είναι ότι ακόμα και έμπειροι διεθνείς αναλυτές διστάζουν να εκφράσουν ασφαλείς βεβαιότητες σε ό,τι αφορά τα βαθύτερα κίνητρα και τις τελικές προθέσεις του Πούτιν. Η ταπεινή (το εννοώ απόλυτα!) δική μου άποψη είναι ότι το ζήτημα της «ασφάλειας απέναντι στο ΝΑΤΟ», που προβάλλεται κατά κόρον, είναι καθαρά προσχηματικό, όσο προσχηματική ήταν, π.χ., η «απειλή» που αισθανόταν η ναζιστική Γερμανία από την Τσεχοσλοβακία ή την Πολωνία. Τα κίνητρα του Πούτιν δείχνουν να είναι τόσο ψυχολογικά - το αίσθημα εκδίκησης απέναντι στη Δύση, λόγω της υπεροπτικής στάσης της τελευταίας μετά τη διάλυση της πάλαι ποτέ κραταιάς Σοβιετικής Ένωσης - όσο και γεωπολιτικά - η προσάρτηση «ζωτικού χώρου» στη Ρωσία ή, τουλάχιστον, η διεύρυνση της σφαίρας επιρροής της χώρας αυτής στη γειτονιά της (και ίσως όχι μόνο...).
Τώρα, σε ό,τι αφορά τους χαρακτηρισμούς μου για το προφίλ προσωπικότητας του Πούτιν, δεν εκφράζουν, φυσικά, δικές μου διαγνώσεις (δεν είμαι ειδικός για κάτι τέτοιο, άλλωστε!) αλλά αποτελούν σύνθεση απόψεων από έγκριτους διεθνείς και εγχώριους αναλυτές με βάση μαρτυρίες που έχουν διαρρεύσει από το περιβάλλον του ίδιου του Ρώσου προέδρου.
Συνεχίζοντας με τα σχόλια της φίλης, σημειώνω ιδιαίτερα το ακόλουθο, το οποίο αναφέρεται στην τοποθέτησή μου σχετικά με την απειλή ενός Τρίτου Παγκόσμιου Πολέμου: «Αν η Δύση θέλει να αποφύγει έναν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο, τότε να σταματήσει να τον προκαλεί με τις συμμαχίες και τις συνωμοσίες της.» Η διατύπωση αυτή αντανακλά μία γενικότερη στάση ενός (όχι ευκαταφρόνητου) μέρους της ελληνικής κοινής γνώμης, που επιχειρεί να απενοχοποιήσει τη Ρωσία: Υπεύθυνη για ό,τι τυχόν συμβεί θα είναι η «κακή Δύση»! Πολλοί, μάλιστα, φτάνουν στο σημείο να θεωρούν ως αποκλειστικά ένοχη τη Δύση για τα εγκλήματα πολέμου που συντελούνται και την ανθρώπινη τραγωδία που εκτυλίσσεται τούτη τη στιγμή στην Ουκρανία. Είναι σαν να επιχειρούμε να «δικαιολογήσουμε» τον δράστη ενός βιασμού επικαλούμενοι τον σκληρό τρόπο με τον οποίο του φέρθηκε η κοινωνία, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την οδύνη που βιώνει το θύμα της πράξης του!
Με την ευκαιρία, θα ήθελα να προσθέσω τούτο, απευθυνόμενος σε όσους μέμφονται τον Ουκρανικό λαό επειδή αντιστέκεται (σαν να λέμε, «τα θέλει και τα παθαίνει!»). Είναι οι ίδιοι εκείνοι (ας μην κρυβόμαστε) που, τον καιρό της ελληνικής χρεοκοπίας, κατηγόρησαν ως «δοσίλογους», «προδότες» και «Τσολάκογλου» τους τότε κυβερνώντες επειδή επέλεξαν έναν έντιμο συμβιβασμό αντί μίας «υπερήφανης» εθνικής καταστροφής. Τι απέγιναν, άραγε, οι ηρωικές προτροπές και οι αγωνιστικές εξαγγελίες του τύπου «θα γίνει το Κούγκι» (για όσους νομίζουν ότι έχουμε ξεχάσει); Βέβαια, εχθρός τότε ήταν η «κακή Ευρώπη των μνημονίων». Σήμερα είναι αλλιώς...
Επέλεξα να δημοσιοποιήσω κάποια από τα αρνητικά σχόλια που έλαβα από την καλή φίλη, με το σκεπτικό ότι εκφράζουν μία γενικότερη στάση ενός μέρους της κοινής γνώμης απέναντι σε απόψεις που συγκλίνουν με τις δικές μου (κάποιοι πρώην φοιτητές μου, μάλιστα, με «μαλώνουν» διακριτικά κι ευγενικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τις θέσεις που παίρνω!). Θεώρησα, έτσι, ότι έπρεπε να δώσω βήμα και σε εκείνους που διαφωνούν. Από την άλλη μεριά, αισθάνθηκα ως υποχρέωσή μου να απαντήσω στις επικρίσεις δίχως να καταφύγω σε υπεκφυγές. Γνωρίζω καλά ότι θα προκύψουν νέες διαφωνίες. Όμως, η αντιπαράθεση των ιδεών είναι που προάγει τον δημοκρατικό διάλογο και μας φέρνει, τελικά, κοντύτερα στην αλήθεια!
